Trwałe ogrodzenie z ceramiki

Jeden z ważniejszych segmentów budownictwa jednorodzinnego w Polsce stanowią ogrodzenia. Wykonywane na różne sposoby od siatkowych, przez płytowe po finezyjne z kamienia lub cegły mają takie same cele - wyznaczyć granice działki, zapewnić prywatność ich właścicielom, i coraz częściej dać satysfakcję z posiadania trwałego, ciekawego architektonicznie i pięknego otoczenia budynku. To jeszcze jednak nie koniec wspólnych cech. Jeszcze jednym wspólnym dla 90% stawianych w Polsce ogrodzeń akcentem, jest tradycyjna konstrukcja fundamentu.

Wymagania cieplne w Polsce

Każda konstrukcja posadowiona w ziemi, by nie ulegać zjawisku ,,wysadzinowości” (zjawisko podnoszenia się zmarzniętego gruntu oraz znajdujących się w strefie przemarzania elementów konstrukcji w wyniku tworzenia się w jego obrębie warstwy lodu) powinna być posadowiona poniżej poziomu przemarzania. Warunek ten jest już spełniony, gdy dolna płaszczyzna fundamentu znajduje się na tym samym poziomie lub głębiej. Strefy głębokości przemarzania gruntów w poszczególnych regionach Polski określała do 2008 r. normaPN-B-03020:1981 a od 2008 r. określa norma PL-EN 1997-1:2008.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-2.jpg
Rys1. Strefy i głębokości przemarzania gruntu w Polsce

W przypadku fundamentów ogrodzeń oznacza to w praktyce jedno - pracochłonność wykonania wykopów i spore koszty związane z dużym zużyciem mieszanki betonowej oraz zbrojenia fundamentu, zwłaszcza na odcinkach między słupkami.

Czy jest jakaś alternatywa? Tak, i jest to rozwiązanie , które nie tylko skróci czas wykonania ogrodzenia w stosunku do tradycyjnego (do 70%), ale pozwoli też zaoszczędzić sporo pieniędzy. Rozwiązaniem tym jest prefabrykowany system fundamentowy składający się z dwóch rodzajów pustaków pełniących rolę szalunku traconego, oraz zbrojnej belki nośnej.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-3.jpg
Rys2. Przekrój przez tradycyjny fundament ogrodzenia

Jak skorzystać z systemu?

Budowę ogrodzenia rozpoczynamy tradycyjnie od rozmierzenia i wykonania wykopów pod słupki fundamentowe. Rozpiętość między słupkami uzależniona jest od długości użytej belki nośnej (220 cm i 270 cm). Belka 220 cm pozwala zastosować typowe wypełnienie między słupkami o szerokości 200 cm, natomiast belka 270 cm wypełnienie o szerokości 250 cm. W przypadku braku powtarzalności przęseł belkę nośną można dowolnie skracać na placu budowy. Głębokość i liczba użytych pustaków fundamentowych zależy od wysokości planowanego ogrodzenia oraz strefy przemarzania gruntu.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-4.jpg
Rys3. Elementy prefabrykowanego systemu fundamentowego

Po wykonaniu wykopów pod słupki na dnie wykopy układamy na min. 10 cm warstwę chudego betonu lub piasku. Jeżeli wykopy są wąskie i nie pozwalają na swobodną pracę w wykopie, pustaki fundamentowe opuszczamy na dno wykopu z użyciem dwóch linek (sznurów). Jako pierwszy wpuszczamy pustak pełny i nie usuwając linek z użyciem drewnianego stempla dokładanego w narożnikach pustaka poziomujemy bloczek. Pustak wyjmujemy,a na jego krawędzi układamy obwodowo równą warstwę zaprawy murarskiej. Bloczek ponownie opuszczamy na linkach w wyznaczone wcześniej miejsce. W analogiczny sposób opuszczamy kolejne bloczki z nałożoną już na krawędziach zaprawą. Jako ostatni już bez użycia linek mocujemy bloczek z wypustem sprawdzając i korygując poziomicą jego finalne, poprawne ustawienie. Krawędź górnej płaszczyzny wyznacza od tej chwili poziom fundamentu, co można i warto zaznaczyć rozpiętym po całej długości ogrodzenia lub jeśli przewidujemy uskoki po całej długości przęsła sznurkiem murarskim. Pozwoli nam to łatwo wyznaczyć i ustalić poziom posadowienia kolejnego fundamentu pod słupek. Poprawność posadowienia pustaków można w pewnym zakresie korygować grubością spoiny, jednak nie powinna ona być większa niż 3 cm. Nie jest dopuszczalne układanie zapracy punktowo np. w narożach - pustak musi spoczywać na zaprawie i przenosić obciążenia na pustak leżące poniżej równomiernie całą swoją płaszczyzną.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-5.jpg
Rys4. Przekrój przez prefabrykowany system fundamentowy: 1. chudy beton, 2. pustak pełny, 3. beton, 4.zbrojenie, 5. pustak z wpustem, 6. belka nośna, 7. izolacja przeciwwilgociowa pozioma
trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-6.jpg

W przypadku konieczności wykonania ,,uskoku” dopuszczalne jest przesunięcie wprost bloczku poprzez odpowiednie nacięcie jego ścianki na placu budowy (rys 4.). W analogiczny sposób (wykonując nacięcie w ścianie bocznej) można wykonać fundament pod słupek narożny.

Belki nośne obieramy na krawędziach pustaków z wpustem po związaniu zaprawy murarskiej łączącej bloczki. Belki standardowej długości pozwalają bez ich skracania na 12 cm zakres regulacji ułożenia.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-7.jpg
Rys4. Przesunięcie wpustu celem wykonania "uskoku".

Przed ułożeniem pod belkami usuwamy humus (także pnie drzew) zostawiając około 5 cm prześwit. Po sprawdzeniu rozmieszczenia belek, do szalunku z pustaków betonowych wprowadzamy kosze zbrojeniowe składające się z czterech prętów średnicy 10 mm połączonych strzemionami. z drutu średnicy 6 mm, po czym całość zalewamy mieszanką betonową klasy C20/25 do górnej krawędzi pustaka z wpustem. Po stężeniu mieszanki, którą w czasie wiązania betonu chronimy przed słońcem i zwilżamy wodą wykonujemy na całej powierzchni fundamentu izolację poziomą, po czym murujemy ogrodzenia. Na koniec belki obsypujemy ziemią bez wypełnienia przestrzeni pod belką.

Dla opisanego systemu fundamentowego przygotowano szereg propozycji rozwiązań z wykorzystaniem zarówno tradycyjnej cegły i cegieł modułowych np. ARTE. Oto wybrane z nich.

Przedstawione rozwiązanie jest sprawdzoną w praktyce alternatywą dla tradycyjnego fundamentu. Eliminuje potrzebę wykonania pełnych wykopów, wykonania szalunku oraz proces wiązania betonu. System daje możliwość precyzyjnej zabudowy w gruncie oraz wczesnego wykrycia i usunięcia błędów. Klasyczny układ w postaci słupka i podmurówki pozawala na zastosowanie dowolnego rodzaju wypełnienia między słupkami. Dzięki zbrojnej belce nośnej przy współudziale podparcia pośredniego, możliwe jest wykonanie także murów pełnych do wysokości 150 cm.

trwale-ogrodzenie-z-ceramiki-8.jpg
Ogrodzenie cegła modułowa Arte na prefabrykowanym systemie ogrodzeń

Autor: mgr inż. Piotr Wojtasik

Źródło: Ceramika Budowlana 1-2/2013