Baza wiedzy

Od kilku lat zauważa się wzrost zainteresowania tzw. cegłami ręcznie formowanymi. Wynika to zarówno z faktu, że ich ceny stały się porównywalne z dostępnymi na rynku polskim rodzimymi cegłami maszynowymi, ale i też dlatego, że powstające z nich konstrukcje są „ciepłe" w odbiorze a w niektórych przypadkach obiekty z nich wykonane wyglądają „jak wyjęte z bajki”.

I znów nadchodzi wiosna, a z nią to na co wielu z nas czeka – dłuższe i cieplejsze dni, zapach pierwszych kwiatów. Niestety, także nieco mniej oczekiwane zjawiska, takie jak wykwity, wraz z którymi dla części z nas czar wiosny jakby „pryska”.

Mur to konstrukcja wykonana z elementów murowych, łączonych ręcznie z użyciem zapraw budowlanych. Elementy murowe mogą być ceramiczne, wapienno-piaskowe, ze zwykłego betonu, z lekkich betonów kruszywowych, z betonu komórkowego i z naturalnych kamieni. Z kolei obiekt, w którym ściany konstrukcyjne wykonane są z murów, nazywamy budynkiem murowanym.

Ściany to elementy konstrukcyjne przenoszące obciążenia (przede wszystkim pionowe) i oddzielające pomieszczenia między sobą lub od środowiska zewnętrznego. W zależności od usytuowania ścian w budynku, wyróżnia się ściany zewnętrzne i wewnętrzne. Ściany zewnętrzne – ze względu na funkcje statyczne – mogą być ścianami nośnymi lub osłonowymi.

Ściany nośne przenoszą obciążenia pochodzące z dachu, ze stropów i balkonów na fundamenty. Ściany zewnętrzne dodatkowo przenoszą obciążenia poziome od parcia i ssania wiatru. Natomiast ściany osłonowe nie są obciążone stropami. Wśród ścian wewnętrznych wyróżnia się ściany nośne i działowe. Osobny rodzaj stanowią ściany kominowe. W dalszej części niniejszego artykułu zostaną omówione ściany wykonane z ceramicznych elementów murowych.

Ceramika towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Najstarsze jej zastosowania należące do prehistorii to wyroby użytkowe i dekoracyjne, uformowane i wykorzystywane dla celów codziennego użytku (ceramika naczyniowa), jak również przedmioty ukształtowane w sposób artystyczny, przeznaczone do celów zdobniczych, kultowych i obrzędowych.

Komin jest nieodłącznym elementem każdego budynku. Każdy dom jest wyposażony w kominy dymowe, spalinowe i wentylacyjne. Kominy są usytuowane na planie (rzucie) budynku w taki sposób, aby zapewnić odprowadzanie dymu, spalin i zużytego powietrza z kotłowni, kuchni, łazienki, pralni. Zależnie od usytuowania tych pomieszczeń, kominy można skupić w jednym lub więcej miejscach. Jeżeli wymienione pomieszczenia nie przylegają do siebie, każde z nich musi posiadać osobny komin. Kominy murowane powinny być wykonywane z trwałego materiału z co najmniej następujących powodów:

• trudne warunki pracy (dym, temperatura odprowadzanych spalin),
• wilgoć pochodząca ze spalanego opału (dotyczy to także drewna spalanego w piecach węglowych),
• trudne warunki atmosferyczne w części wystającej ponad dach,
• problemy z naprawą kominów ze względu na ich położenie.

Ceramika budowlana pozwala na wykonanie prawie całego budynku z wyrobów ceramicznych. Dzięki nim w pomieszczeniach budynków można zapewnić idealne warunki zdrowego mikroklimatu. Świadczyć o tym mogą badania przeprowadzone na zwierzętach, które mając do wyboru pomieszczenia wykonane w różnych rozwiązaniach materiałowych, instynktownie wybierały pomieszczenia wykonane z ceramiki.

Przepisy prawne obowiązujące we wszystkich krajach będących członkami Unii Europejskiej zmieniły zasady związane z zapewnieniem bezpieczeństwa, jakości i trwałości obiektów budowlanych. Podstawowe zasady zostały ujęte w przepisach administracyjno-prawnych w postaci ustaw, rozporządzeń, zarządzeń, czy obwieszczeń ministrów. Stosowanie tych przepisów jest obowiązkowe. Zasady szczegółowe są zawarte w normach, instrukcjach, wytycznych itp. dokumentach, których stosowanie jest dobrowolne. Jeżeli jednak dokumenty te są powołane w przepisach administracyjno-prawnych, to następuje obowiązek ich stosowania, mimo że zachowują one status dokumentów dobrowolnych.

Normy europejskie dotyczące wyrobów budowlanych (w tym także ceramicznych elementów murowych) mają inny charakter niż stosowane wcześniej normy krajowe. W normach krajowych wyrób budowlany był całkowicie zdefiniowany przez określenie jego kształtu i wymiarów oraz właściwości i ich poziomu. Przy zróżnicowaniu właściwości podana była także klasyfikacja. Często podawano także przeznaczenie i zakres stosowania wyrobów. Taka norma miała charakter zamknięty. Normy europejskie dotyczące wyrobów budowlanych mają charakter norm otwartych, w których podaje się jedynie zbiór wymagań zwykle nie określając poziomu tych wymagań. Poziom wymagań w europejskich normach wyrobów jest określony tylko dla niektórych właściwości. W stosunku do większości wymagań dotyczących ceramicznych elementów murowych norma zawiera ustalenia warunkowe w postaci: jeżeli jest to istotne ze względu na zastosowanie, dla którego element murowy jest wprowadzany do obrotu, producent powinien deklarować określone właściwości.

W tej sytuacji stwierdzenie, że element murowy jest zgodny z normą nie określa jego właściwości, ani zakresu jego stosowania. Z postanowień normy wynika, że producent powinien określać szczegółowo właściwości elementu murowego oraz jego przeznaczenie i zakres stosowania. Charakter nowych ustaleń normowych powoduje także zwiększenie odpowiedzialności projektanta, który w projekcie powinien określić nie tylko rodzaj wyrobu, jaki ma być zastosowany w danej konstrukcji, ale powinien określić także właściwości wyrobu i ich poziom w celu zrealizowania trwałej i bezpiecznej konstrukcji murowej, zapewniającej użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem.